Ryby

RYBY 
Ryby są zwierzętami zamieszkującymi niemal wszelkie wody Ziemi — rzeki, jeziora i oceany. Istnieje ponad 21 000 różnych gatunków ryb — więcej jak wszystkich pozostałych kręgowców razem: od maleńkiej, zaledwie ośmiomilimetrowej babki karłowatej, po piętnastometrowego rekina wielorybiego. Dzieli się je na trzy gromady: bezszczękowce (najprymitywniejsze kręgowce), ryby chrzęstne (rekiny, żarłacze) i ryby kostne (najliczniejsza grupa kręgowców).

KRĘGOWCE 
Bezpieczne kolory Niektóre ryby są jasno ubarwione jaskrawymi plamkami, kolor większości to jednak kamuflaż, umożliwiający ukrycie się w otoczeniu.

UBARWIENIE RYB 
Wielu rybom zagraża nieustanne niebezpieczeństwo ze stron}, 'innych ryb i ptaków, przybierają więc kolory utrudniające drapieżcom rozróżnienie ich od otoczenia. Grzbiet ryby zamieszkującej pełne morza jest najczęściej błękitny jak powierzchnia wody, podczas gdy okoń rzeczny znaczony jest smugami utrudniającymi zauważenie go pośród zarośli wodnych. Większość ryb może nieznacznie zmieniać ubarwienie w zależności od koloru otoczenia, a niektóre z nich pochodzące z wód tropikalnych potrafią szybko zmieniać kolory.

ODDYCHANIE

Ryby przystosowane są do życia w wodzie. Oddychają skrzelami wykorzystując rozpuszczony w niej tlen. Niektóre ryby mogą oddychać powietrzem atmosferycznym. Skrzela zbudowane są z czterech najczęściej rzędów płytek, umieszczonych z tyłu głowy ryby, w komorze skrzelowej. By zaczerpnąć tlenu, ryba wciąga do nich wodę przez pysk, następnie skrzela przyswajają rozpuszczony w wodzie tlen; potem duże łuski skrzelowe uwalniają wodę.

PŁYWANIE

Większość ryb ma długie ciała o opływowych kształtach, pozwalających zwinnie ślizgać się w masach wody. Zazwyczaj ryba wyposażona jest w co najmniej jedną, długą płetwę grzbietową, dużą płetwę ogonową i płetwę odbytową na podbrzuszu oraz dwie pary płetw przednich: piersiową i brzuszną. Ryba pływa zginając ciało i poruszając ogonem na boki.

REKINY I PŁASZCZKI

Rekiny to najniebezpieczniejsze ryby morskie. Znamy ponad 250 ich rodzajów — niektóre to zwierzęta całkiem małe, wszystkie jednak są groźnymi drapieżnikami o pyskach wypełnionych rzędami ostrych jak brzytwa zębów. Na szczęście, większość z nich żeruje na rybach, a tylko kilkanaście gatunków jest niebezpiecznych dla człowieka. Szkielety rybie zbudowane są na ogół z substancji kostnej. Rekin ma szkielet chrzęstny, a więc podatny na zginanie, brak mu również pokrywy skrzelowej, którą zastępują szczeliny — na ogół pięć po każdej stronie. Płaszczki mają, podobnie jak rekiny, szkielety chrzęstne, choć kształtem różnią się od nich znacznie. Są szerokie i płaskie, ich płetwy piersiowe rozkładają się niczym skrzydła samolotu. Oczy umieszczone są z wierzchu głowy, cienki ogon często zawiera kolce jadowe. Oddychają, wciągając wodę przez dwa otwory na wierzchu głowy. Żarlacz ludojad jest najgroźniejszym ze wszystkich rekinów. Osiąga długość 9 m i może połknąć człowieka niemal w całości.
Ryba-mlot to gatunek groźnie wyglądającego rekina, którego oczy znajdują się na brzegach głowy o szerokości dochodzącej do 1 metra. Ryba-młot żywi się głównie trygonami (odmianą rai), połykając je w całości; Zęby rekina Większość rekinów posiada liczne rzędy dużych, ostrych zębów, wyrastających z silnych szczęk — z ich pomocą zwierzęta te mogą przegryźć niemal wszystko. Kiedy zewnętrzne zęby zużyją się lub wyłamią, na ich miejsce wysuwa się kolejny rząd.

SSAKI LATAJĄCE

SSAKI LATAJĄCE

Nie tylko ptaki latają. Latać potrafią nietoperze, których niektóre dorównują najlepiej latającym Nietoperze śpią we dnie, wisząc w dół. W nocy wylatują na poszukiwanie pożywienia; orientują się -w ciemnościach wydając serie wysokich dźwięków. Sposób, w jaki dźwięki te od ciał owadów, skał i innych przeszkód, pozwała nietoperzom na określenie ich położenia. Są to jedyne do rzeczywistego lotu;

RYJÓWKI

RYJÓWKI 

Są to maleńkie stworzenia podobne do myszy, mają jednak długie pyszczki i bardzo krótkie łapki. Ryjówka etruska jest jednym z najmniejszych ssaków na świecie, nie większym od
małego palca człowieka. Te ruchliwe, nerw owe zwierzątka zjadają w ciągu doby dwa razy więcej pożywienia niż wynosi masa ich ciała. Niektóre są tak lękliwe, że odgłos pioruna może je przprawić o śmierć. Gdy ryjówki spotkają się na polowaniu, wydają ostry pisk przypominający głos nietoperza i przystępują do krwawej walki. Młode ryjówki podążają najczęściej w rządku za swą matką, trzymając ząbkami zadek poprzednika.

KRÓLIKI I ZAJĄCE.

KRÓLIKI I ZAJĄCE

Spotkać je można na całym świecie - swą ekspansję zawdzięczają niezwykłym możliwościom rozrodczym. Królicza samica może mieć 20 młodych rocznie. Zające  mieszkają na ogół na powierzchni ziemi. uciekając zwinnie przed napastnikami zając europejski osiąga prędkość 60 km/h. Młode rodzą się wśród wysokich traw, ich oczy są od razu otwarte a ciało pokryte futrem zwierzę Prz\ gotowane jest do stawienia czoła niebezpieczeństwom życia. Króliki chronią się w skomplikowanym systemie nor. gdzie ukryć się mogą bezpiecznie ślepe i nagie młode.

NACZELNE

NACZELNE

Do naczelnych należą małpy, lemury, palczaki, indrisy,wyraki, lorisowate a również człowiek. Większość z nich przystosowana jest do życia na drzewach, wyposażona w dłonie i stopy zakończone palcami umożliwiającymi chwytanie gałęzi.  Małpy człekokształtne (szympans i goryl) są naszymi najbliższymi krewnymi świecie zwierząt. Ich ciało ma podobny kształt i podobnie jak my., zwierzęta te posiadają długie ramiona zakończone chwytnymi palcami. Niektóre małpy potrafią nawet posługiwać się narzędziami (patykami kamieniami) w zdobywaniu pożywienia. małp człekokształtnych brak jest ogona, u innych naczelnych może on być szczątkowy, krótki lub długi. niektórych naczelnych ogon pełni rolę piątej kończyny.

ZWIERZĘTA

ZWIERZĘTA

Zwierzęta to nie tylko pokryte futerkiem koty czy chomiki, lecz wielka różnorodność rozmaitych stworzeń na całym świecie — około 30 milionów gatunków, od mikroskopijnych pasożytów ludzkiej krwi, po długiego na ponad 30 m wieloryba. 

KRÓLESTWO ZWIERZĄT

Wszystkie żyjące na ziemi organizmy podzielono na pięć królestw. Najbardziej znane to: królestwo zwierząt i królestwo roślin. Rośliny same produkują sobie pożywienie (wykorzystując światło słoneczne, s.57), zwierzęta natomiast muszą je znaleźć w otoczeniu — co oznacza, że większość z nich musi się poruszać. Zwierzęta rodzą się, rosną i umierają. Poruszają się, jedzą, rozmnażają i odbierają bodźce z otaczającego je świata za pomocą zmysłów.

ŚRODOWISKA EKOLOGICZNE
Zwierzęta żyją niemal wszędzie. Ka ich środowisko to specyficzne warw danego obszaru i specyficzny zesra egzystujących w nim zwierząt. Morza pulsują życiem zwierząt. maleńkich morskich anemonów przyczepionych do skał nadbrzeżny poprzez wstężniaki żyjące w głębina, do których nigdy nie dociera św iatI, aż do ogromnych waleni. Rzeki. strumienie i jeziora również pełne sa zwierzęcego życia, między innymi rozmaitych ryb i owadów. Jeszcze większa różnorodność zwierząt zamieszkuje lądy. Lasy tropikalne pełne są tysięcy gatunków i rodzajów owadów, ptaków, gadów, ssaków. Zwierzęta mieszkają również w chłodniejszych i suchych lasach, na prerii i w stepie. Żyją także w bardziej ekstremalnych warunkach. Jaki zamieszkują rejony na wysokości ponad 6000 m w chłodzie Himalajów. Owady, pająki i skorpiony funkcjonują doskonale nawet na najgorętszych pustyniach. Powietrze również ma swą bogatą i zróżnicowaną faunę (zwierzęta) - ptaki, owady a nawet niektóre ssaki. Niestety, działalność człowieka gwałtownie zmniejszyła przestrzenie zamieszkiwane przez zwierzęta. W jej wyniku wiele gatunków niegdyś powszechnych stało się rzadkością albo wyginęło. Co roku wiele gatunków zwierząt znika z powierzchni ziemi na zawsze.

POTOMSTWO Istotną częścią życia zwierząt jest wydawanie na świat potomstwa. Większość zwierząt jest dwupłciowa - męska i żeńska - co oznacza, że tylko pary złożone z samca i samiczki mogą mieć młode. Nazywa się to rozmnażaniem płciowym. Życie zwierząt nieodłącznie związane jest z wydawaniem na świat potomstwa. U ogromnej większości gatunków rozróżnia się osobniki męskie i żeńskie. Aby mogło dojść do rozmnażania płciowego, męska komórka płciowa - plemnik musi połączyć się z komórką żeńską -jajem. Zjawisko to nazywa się zapłodnieniem. Zapłodnienie może być zewnętrzne (u większości ryb, płazów) lub wewnętrzne (u gadów, ptaków i ssaków). U zwierząt o bardzo niskim stopniu rozwoju może mieć miejsce rozmnażanie bezpłciowe. Np. jamochłony, gąbki, pierścienice rozmnażają się przez pączkowanie - z ciała jednego osobnika zaczyna wyrastać drugi, z biegiem czasu oddzielający się od macierzystego.

MÓZG I NERWY

Mózg ludzki jest nieprawdopodobnie skomplikowaną siecią wyspecjalizowanych komórek nerwowych. Jest on źródłem naszych myśli 'Y i kontroluje niemal wszystkie nasze działania, kontaktując się z resztą ciała poprzez układ nerwowy.

MÓZG

Mózg ludzki wygląda jak ogromny orzech włoski, z pomarszczoną go, cje powierzchnią podzieloną na dwie części. ię- Mózg dorosłego człowieka waży na około 1,5 kg i składa się z miękkiej, szarawej 'cna substancji. Jego funkcje są bardzo złożone; zapewnia on istotom ludzkim ich inteligencję i właściwą im niepowtarzalność w świecie przyrody. Znajduje się w nim ponad milion neuronów, każdy połączony z wieloma innymi w skomplikowaną sieć połączeń. Neurony to bardzo wyspecjalizowane komórki. Ich życie zależy od innych komórek mózgowych zwanych komórkami Schwanna odpowiedzialnych za dostarczenie substancji odżywczych. Komórki te zapewniają również prawidłową izolację pomiędzy neuronami, co pozwala na prawidłowe przekazywanie bodźców nerwowych. Mózg wymaga dobrego ukrwienia zapewniającego dowóz substancji odżywczych i tlenu, niezbędnych do utrzymania jego aktywności. Jeśli dopływ krwi zostanie przerwany choć na kilka sekund, człowiek traci przytomność, a jeśli nie zostanie on natychmiast przywrócony może dojść do trwałego uszkodzenia mózgu.

CZĘŚCI MÓZGU

Na pierwszy rzut oka wszystkie części mózgu wyglądają mniej więcej tak samo. Jednak bliższe zbadanie uświadamia nam, że jest on podzielony na wiele odmiennych obszarów. Topografia mózgu odzwierciedla sposób jego ewolucji — rozwijanie się z pnia mózgu usytuowanego na szczycie rdzenia kręgowego. W miarę jego rozwoju budowa staje się coraz bardziej skomplikowana. Można go podzielić na takie główne części jak: tyłomózgowie, śródmózgowie i przodomózgowie.
Tyłomózgowie. Ta część mózgu kontroluje podstawowe funkcje organizmu jak oddychanie i akcja serca. Czynności te nie wymagają udziału nasic. świadomości. Ważną częścią przodomózgowia jest podwzgórze.